اِسهال عارضه اي است كه در آن شخص مبتلا دست كم سه بار در روز دفع مدفوع روان يا مايع دارد. اين وضعيت مي‌تواند چند روز طول بكشد و سبب كم آبي بدن گردد كه در پي از دست دادن مايعات اتفاق مي افنتد. علائم كم آبي اغلب با از دست رفتن كشش طبيعي پوست و تغيير در شخصيت شروع مي‌شود. اين شرايط مي‌تواند پيشروي كند و در حالات وخيم تر منجر به كاهش ادرار، رنگ‌پريدگي، ضربان سريع قلب، و كاهش در پاسخگويي شود. اما مدفوع روان ولي بدون آب در كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌نمايند مي‌تواند طبيعي باشد.
اِسهال عارضه اي است كه در آن شخص مبتلا دست كم سه بار در روز دفع مدفوع روان يا مايع دارد. اين وضعيت مي‌تواند چند روز طول بكشد و سبب كم آبي بدن گردد كه در پي از دست دادن مايعات اتفاق مي افنتد. علائم كم آبي اغلب با از دست رفتن كشش طبيعي پوست و تغيير در شخصيت شروع مي‌شود. اين شرايط مي‌تواند پيشروي كند و در حالات وخيم تر منجر به كاهش ادرار، رنگ‌پريدگي، ضربان سريع قلب، و كاهش در پاسخگويي شود. اما مدفوع روان ولي بدون آب در كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌نمايند مي‌تواند طبيعي باشد.
علل بيماري
مهمترين دليل اسهال، عفونت روده‌ها مي باشد. عفونت روده امكان دارد به دنبال اين وضعيت به وجود بيايد: ويروس، باكتري، انگل يا شرايطي كه به عنوان اسهال و استفراغ شناخته مي‌شود. اين آلودگي‌ها اغلب توسط غذا يا آبي به وجود مي آيند كه آلوده به مدفوع شده‌اند يا مستقيماً از شخصي منتقل مي‌شوند كه به اين بيماري مبتلا است. اين بيماري را مي‌توان به سه گروه تقسيم‌بندي كرد: اسهال آبكي كوتاه مدت، اسهال خوني كوتاه مدت، و چنانچه به مدت بيش از دو هفته طول بكشد، به عنوان اسهال پايدار شناخته مي‌شود. اسهال آبكي كوتاه مدت مي‌تواند به دنبال آلودگي به وبا باشد. اسهال خوني كوتاه مدت شرايطي است كه با نام ديسانتري هم شناخته مي‌شود. تعدادي از عوامل غيرعفوني نيز احتمال دارد منجر به اسهال بشوند. اين عوامل شامل اين موارد مي باشند: پركاري تيروئيد، عدم توانايي لاكتوز، بيماري‌هاي التهابي روده، استفاده از برخي داروها، سندروم روده تحريك‌پذير و يك سري مسائل ديگر. در اكثر موارد، جهت شناخت عامل اصلي به كشت مدفوع احتياجي نيست.
پيشگيري و درمان
روش هاي پيشگيري از اسهال عفوني شامل اين موارد است: رعايت بهداشت، آب آشاميدني سالم و تصفيه، و شستن دست‌ها. شيردهي به مدت دست كم شش ماه نيز توصيهمي‌شود، چرا كه به عنوان واكسيناسيون روتاويروس عمل مي نمايد. محلول سرم خوراكي (ORS) كه همان آب آشاميدني به همراه ميزان نرمالي از نمك و شكر مي باشد نوعي درمان است كه اغلب در پيش گرفته مي‌شود. قرص‌هاي روي نيز توصيه مي گردد. برآورد مي شود كه اين درمان‌ها تقريبا ۵۰ ميليون كودك را در طول ۲۵ سال اخير نجات داده باشد. زماني كه افراد دچار اسهال مي‌شوند، پيشنهاد مي‌شود كه به خوردن غذاي سالم بپردازد و كودكان نيز به خوردن شير مادر. اگر ORSهاي تجاري در دسترس نباشد، محلول‌هاي خانگي نيز مي‌توانند مصرف شوند. در كساني كه به صورت شديد آب از دست داده‌اند، تزريق وريدي نيز ممكن است ضروري باشند. اما بيشتر موارد را مي‌توان به خوبي با مايعات دهاني برطرف كرد. آنتي‌بيوتيك‌ها نيز ممكن است در موارد اندكي پيشنهاد شوند كه البته خياي كم استفاده مي‌شود. آنتي بيوتيك ممكن است براي اين افراد تجويز شود: كساني كه اسهال خوني و تب بالايي دارند، كساني كه به اسهال پس از مسافرت مبتلا شده‌اند، و افرادي كه در مدفوعشان باكتري‌ها يا انگل‌هاي خاصي رشد مي‌كند. لوپراميد ممكن است دفعات اجابت مزاج را كم كند ولي براي افرادي كه به نوع حاد بيماري مبتلا شده اند توصيه نمي‌شود.
همه‌گيرشناسي
قريب به ۱٫۷ تا ۵ ميليارد مورد اسهال در سال اتفاق مي افتد. اين بيماري در كشورهاي در حال رشد شيوع بيشتري دارد. در اين كشورها، كودكان به صورت متوسط ۳ بار در سال دچار اسهال مي‌شوند. از سال ۲۰۱۲، در سطح دنيا، اين بيماري دومين عامل مرسوم مرگ و مير در كودكان زير پنج سال مي باشد (۰/۷۶ ميليون يا ۱۱ درصد). اپيزودهاي مكرر اسهال نيز يكي از عوامل متداول سوء تغذيه است و در افراد زير پنج سال به عنوان رايج‌ترين عامل شناخته مي‌شوند. ديگر مشكلات مدت دار كه احتمال دارد در پي اين بيماري به وجود آيند، شامل رشد فيزيكي و فكري ضعيف است
اسهال ترشحي[
به‌طور عادي حجم زيادي از آب به داخل رودهٔ كوچك ترشح مي‌شود، ولي حجم بيشتر اين آب ترشح شده مجدد توسط ديوارهٔ رودهٔ كوچك قبل از رسيدن به رودهٔ بزرگ بازجذب مي‌شود. اسهال ترشحي هنگامي اتفاق مي افتد، كه در آن ترشح به درون لومن روده بيشتر از بازجذب در ديوارهٔ روده رخ دهد يا از بازجذب مواد ترشحي، به وسيله ديوارهٔ روده جلوگيري به عمل آيد. از رايج ترين دلايل اين نوع اسهال، توكسين ويبريو كلرا است، كه ترشح آنيون‌ها، به ويژه كلر را تحريك مي‌كند، لذا براي نگه داشتن تعادل الكتريكي، يون سديم به همراه آب دفع مي‌شود. در اين نوع از اسهال، اسمولاريتهٔ ترشحات روده‌اي با پلاسما مساوي است و با ناشتا بودن، اسهال ادامه مي‌يابد.
اسهال اسموتيك
بازجذب آب در روده، به بازجذب كافي مواد محلول در روده وابسته است. در صورتي كه ميزان مواد محلول در لومن روده افزايش يابد، اين مواد محلول اضافي بازجذب نشده و به دنبال آن، آب هم بازجذب نمي‌شود و بالاخره اسهال رخ مي دهد. اسهال اسموتيك اغلب تحت شرايط دو شرايط زير رخ مي‌دهد:
برخورداري از مواد اسموتيك (موادي با خاصيت بازجذب كم) در روده مثل مانيتول، سوربيتول، سولفات منيزيم و ...
سوءجذب: براي مثال عدم توانايي در بازجذب بيكربنات از رايج ترين دلايل اسهال ناشي از سوءجذب مي‌باشد، مثال بارز عدم تحمل لاكتوز برگرفته از نقص آنزيم لاكتاز موجود در حاشيه مسواكي ديوارهٔ روده است. در اثر نقص اين آنزيم، لاكتوز، به گلوكز و گالاكتوزجهت بازجذب هيدروليز نمي‌شود، در نتيجه لاكتوز اسموتيك در لومن روده باقي خواهد ماند؛ اين لاكتوز بازجذب نشده، آب را نيز در لومن روده با خود نگه داشته و اسهال را به وجود مي‌آورد. اين نوع از اسهال با ناشتا بودن يا قطع مصرف مواد اسموتيك متوقف مي‌شود.
منبع: سايت ويكي پديا
- دوشنبه ۱۹ فروردین ۹۸ | ۱۶:۱۵
- ۱۸۵ بازديد
- ۰ نظر