يبوست

عارضه يبوست و خشكي مدفوع يكي از شايع ترين عارضه هاي گوارشي است كه افراد در هر سني ممكن است گاه به گاه به آن دچار شوند. اگر يبوست داريد تنها نيستيد زيرا حداقل ۲٫۵ ميليون نفر در سال به دليل يبوست به پزشك مراجعه مي كنند.

يبوست زماني رخ مي دهد كه فرد در تخليه روده بزرگ مشكل داشته باشد. درمان‌هاي خانگي و تغيير شيوه زندگي اغلب مي‌تواند به رفع آن كمك كند، اما گاهي اوقات ممكن است به مراقبت و روش هاي پزشكي نياز داشته باشد.

در ادامه به بررسي اين عارضه، دلايل، عوارض و راه هاي درمان يبوست خواهيم پرداخت:

يبوست چيست؟

تعداد دفعات دفع در هر فرد بسيار متفاوت است. برخي از افراد چندين بار در روز اجابت مزاج دارند در حالي كه برخي ديگر فقط يك تا دو بار در هفته اجابت مزاج انجام مي دهند. الگوي اجابت مزاج شما هر چه باشد، براي شما منحصر به فرد و طبيعي است، تا زماني كه خيلي از الگوي خود دور نشويد.

براي يكي يبوست يعني تعداد كم اجابت مزاج و براي ديگري مدفوع سفت و خشك و عبور سخت است كه مستلزم فشار آوردن و درد هنگام عبور است.

براي عده ديگري هم حس تخليه نشدن كامل و نارضايتي از اجابت مزاج به معني يبوست است. اين عارضه معمولا با نفخ و باد كردن شكم،‌ تهوع خفيف و گرفتگي عضلات همراه است كه كلا پس از بيرون رفتن رفع مي‌شوند.

مراجعه به پزشك و تشخيص علت

تصميم گيري در مورد اينكه پزشك براي شما انجام آزمايشات خاصي را تجويز كند يا خير؟ به علائم و شدت يبوست، سابقه پزشكي و سلامت كلي شما بستگي دارد.

آزمايشاتي كه ممكن است تجويز شود شامل:

• آزمايش خون و ادرار كه براي تشخيص كم كاري تيروئيد، كم خوني و ديابت انجام مي شود.
• نمونه مدفوع علائم عفونت، التهاب و سرطان را بررسي مي كند.
• آزمايش‌هاي تصويربرداري مثل سي تي اسكن، تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (MRI) و در صورت نياز انجام آزمايشاتي مثل كولونوسكوپي

عوارض

اگر به موقع براي درمان يبوست هاي مداوم و طولاني مدت اقدام نكنيد و درمان را جدي نگيريد، ممكن است دچار عوارض و مشكلات جدي اين عارضه شويد كه در ادامه به بررسي آنها مي‌پردازيم:

شقاق يا زخم مقعدي

شقاق يا فيشر مقعدي يكي از عوارض يبوست است و به ايجاد زخم يا پارگي در مقعد اطلاق مي‌شود. فشار زيادي كه يبوست به مقعد وارد مي كند، باعث ايجاد نوعي زخم يا شكاف در ديواره مقعد مي شود كه شقاق نام دارد. زخم مقعد يا شقاق معمولا با درد و سوزش زيادي همراه است و گاها باعث خونريزي هم مي‌شود.

ديورتيكوليت

ديورتيكوليت به معني ابتلا ايجاد التهاب و عفونت در زوايد كيسه‌ مانند بيرون زده از ديواره روده بزرگ است كه گاهي به دنبال يبوست ايجاد مي شود.

افتادگي ركتوم

ايجاد يك برآمدگي در انتهاي ركتوم است و معمولا در افراد مسني كه دچار يبوست مزمن مي‌شوند، بوجود مي‌آيد. استفاده از ملين ها طبق دستور پزشك مي تواند از تشديد پرولاپس ركتوم جلوگيري كند.

بواسير يا هموروئيد

بواسير يا هموروئيد يكي از شايع ترين عوارض يبوست شديد است و مي‌تواند درد و ناراحتي زيادي را براي افراد مبتلا ايجاد كند. يبوست فشار زيادي به مقعد وارد مي كند و اين فشار منجر به ايجاد التهاب و تورم در عروق ديواره مقعدي مي شود كه به آن هموروئيد يا بواسير مي گويند.

راه هاي درمان

تغيير رژيم غذايي، سالم نگه داشتن سيستم گوارشي و افزايش سطح فعاليت بدني ساده ترين و سريع ترين راه براي پيشگيري و درمان يبوست مزمن است.

مي توانيد تكنيك هاي زير را نيز امتحان كنيد:

• هر روز ۱٫۵ تا ۲ ليتر (۶ تا ۸ ليوان) مايعات شيرين نشده مانند آب بنوشيد تا بدن آبرساني شود.
• مصرف الكل و نوشيدني هاي كافئين دار كه باعث كم آبي بدن مي شوند را محدود كنيد.
• غذاهاي غني از فيبر را به رژيم غذايي خود اضافه كنيد (مانند ميوه ها و سبزيجات خام، غلات كامل، لوبيا، آلو، يا غلات سبوس دار) مصرف روزانه فيبر شما بايد بين ۲۰ تا ۳۵ گرم باشد.
• مصرف غذاهاي كم فيبر مانند گوشت، شير، پنير و غذاهاي فرآوري شده را كاهش دهيد.
• هر هفته حدود ۱۵۰ دقيقه ورزش و فعاليت بدني متوسط ​​داشته باشيد، با هدف ۳۰ دقيقه در روز حداقل پنج بار در هفته. پياده روي، شنا يا دوچرخه سواري را امتحان كنيد.
• اگر ميل به اجابت مزاج داريد، معطل نكنيد. هر چه بيشتر صبر كنيد، مدفوع شما سفت تر مي شود.
• از پزشك خود در مورد تمرين اجابت مزاج بپرسيد تا بدن شما ۱۵ تا ۴۵ دقيقه بعد از صبحانه هر روز به دفع مدفوع عادت كند.