علت يبوست چيست؟ بهترين راه براي درمان يبوست چيست؟ آيا مي‌توان با درمان خانگي، يبوست را برطرف كرد؟ چه عواملي موجب بروز يبوست مي‌شود؟ اغلب اوقات، يبوست و حتي يبوست شديد را مي‌توان در خانه و بدون مراجعه به پزشك درمان يا از بروز آن پيشگيري كرد
براساس برآوردها، در حال حاضر مبتلايان به يبوست هر ساله ۲٫۵ ميليون بار به پزشك مراجعه مي‌كنند كه در اين ميان تعداد زنان بزرگسال، بيشتر از مابقي است. البته گاهي ابتلا به مشكل گوارشي و يبوست طبيعي است، به خصوص وقتي دچار استرس يا در سفر هستيد اما يبوستي كه ما از آن صحبت مي‌كنيم مشكلي جدي است كه سبب كاهش كيفيت زندگي فرد مي‌شود
داروهاي طبيعي پيشگيري از يبوست عبارتند از:
- نوشيدن مايعات گرم؛
- مصرف پروبيوتيك؛
- مصرف آلوئه ورا و … .
يبوست چيست؟
دشواري در تخليهٔ روده را يبوست مي‌نامند كه معمولا با سفت شدن مدفوع همراه است. به عبارت ديگر در يبوست، مدفوع معمولا كندتر از حالت عادي از دستگاه گوارش عبور كرده و دفع مي‌شود.
پزشكان معمولا زماني فرد را دچار يبوست مي‌دانند كه كمتر از ۳ بار در هفته قضاي حاجت داشته يا مدفوع خشك، سفت و كوچك، و دفع آن با درد يا دشواري همراه باشد.
علائم يبوست
شايع‌ترين علائم و نشانه‌هاي يبوست عبارتند از:
۱. حركات روده كمتر از حد طبيعي
به ياد داشته باشيد كه حد طبيعي حركات روده از فردي به فرد ديگر متفاوت است. نمي‌توانيد انتظار داشته باشيد روده لزوما تعداد مشخصي حركت در طول روز يا هفته داشته باشد. برخي افراد هر روز بيش از يك بار به دستشويي مي‌روند و برخي ديگر به طور متوسط هر دو روز يك بار. نكته‌ي مهم، توجه به عادت‌هاي معمول خودتان است؛ اگر ناگهان كمتر از آنچه كه براي شما «طبيعي» است، به دستشويي مي‌رويد، احتمالا دچار يبوست شده‌ايد.
۲. مدفوعي كه دفع آن دشوار يا دردناك است
شايد در شكم خود احساس درد مي‌كنيد و براي دفع مدفوع به زور زدن و فشار نياز داشته باشيد.
۳. نفخ در شكم و افزايش گازهاي معده
درمان خانگي يبوست
هنگام صحبت از بهترين روش‌ها براي درمان طبيعي يبوست، بهتر است اين درمان‌ها را به دسته‌هاي مختلف، شامل استفاده از غذاهاي مناسب، خودداري از مصرف غذاهاي نامناسب، كاربرد مكمل‌هاي مفيد و نيز تمرينات ورزشي كه مي‌توانند تغيير چشمگيري در روند بهبود يبوست به‌وجود آورند، تقسيم كنيم.
مواد غذايي مفيد براي درمان يبوست
۱. مواد غذايي با فيبر بالا
شامل ميوه‌ها و سبزيجات خام، لوبيا، آجيل و دانه‌ها كه بايد در رژيم غذايي روزانه قرار گيرند. وزارت بهداشت و خدمات انساني آمريكا فهرستي از بهترين منابع فيبر غذايي را تهيه كرده است:
انواع لوبيا، حبوبات، سيب زميني شيرين، سيب، گلابي، انواع توت، آلو، آووكادو، چيا و تخم كتان، غلات ۱۰۰ درصد فرآوري نشده، كلم بروكلي، سبزيجات پخته و كدو حلوايي.
۲. سبزيجات با برگ سبز
سبزيجات با برگ سبز نه تنها حاوي فيبر هستند، بلكه منيزيم فراواني نيز دارند كه مي‌تواند به بهبود يبوست كمك كند. چون اين سبزيجات كم‌كالري و حاوي مقدار زيادي آب هستند، بهتر است روزانه مصرف شوند.
۳. آلو و انجير
اين ميوه‌ها فيبر بالايي دارند و مثل ملين عمل مي‌كنند. مصرف چند عدد از اين ميوه‌ها در روز مي‌تواند به درمان يبوست كمك كند اما در كل در مصرف انجير و آلوي خشك زياده‌روي نكنيد؛ چون با وجود كوچكي، حاوي مقدار زيادي قند هستند.
۴. مايعات گرم
مايعات گرم يا هم‌دما با دماي محيط (به جاي نوشيدني‌هاي سرد)، باعث تحريك روده براي هضم غذا مي‌شوند، به خصوص اگر اولين چيزي باشد كه صبح‌ها ناشتا مي‌نوشيد. حتما در اول صبح دمنوش هاي گياهي، آب گرم با ليمو ترش،قهوه يا سوپ استخوان بخوريد.
۵. آب و مايعات براي آب‌رساني به بدن
فيبر براي عبور از دستگاه گوارش و تشكيل مدفوع به آب نياز دارد. فيبر را كم‌كم به رژيم غذايي خود اضافه كنيد تا بدن به آن عادت كند. اگر به مصرف بالاي فيبر عادت نداريد، حتما آن را با مقدار زياد آب مصرف كنيد تا جذب و عبور آن از دستگاه گوارش آسان شود، به خصوص اگر تصميم داريد از مكمل‌هاي فيبر استفاده كنيد. مصرف زياد فيبر بدون نوشيدن آب كافي يبوست و درد شكمي را بدتر كند! اگر تصميم گرفتيد فيبر بيشتري مصرف كنيد، هر دو ساعت يك بار ۲۰۰ تا ۴۰۰ ميلي‌ليتر يا يك تا دو فنجان آب بنوشيد. در طول روز نيز مصرف آب را افزايش دهيد.
غذاهايي كه باعث تشديد يبوست مي‌شوند
۱. غذاهايي با كالري زياد و مواد مغذي كم
غذاهاي حاوي مقدار زيادي كالري اما با فيبر يا مواد مغذي بسيار اندك، بايد كم يا حذف شوند. از اين دست غذاها مي‌توان به پنير، فست فود، بستني، چيپس، غلات صبحانه (سيريال) شيرين‌شده، گوشت فرآوري‌شده مثل كالباس يا هات داگ و غذاهاي يخ‌زده با سديم بالا اشاره كرد.
۲. غذاهاي سرخ‌شده
چربي ترانس (كه معمولا فقط در غذاهاي سرخ‌شده، فست‌فودها و محصولات بسته‌بندي پرچرب يافت مي‌شود) سبب كندي انتقال مدفوع در روده مي‌شود، و اساسا روند هضم غذا را مختل مي‌كند.
۳. الكل
الكل ادرارآور است و سبب از دست دادن مايعات بدن مي‌شود؛ به همين علت مصرف الكل، سيستم گوارش انسان را مختل و يبوست را بدتر مي‌كند.
۴. محصولات لبني پاستوريزه
برخي از افراد مبتلا به عدم تحمل لاكتوز هستند و مصرف محصولات لبني پاستوريزه مي‌تواند در آن‌ها منجر به يبوست شود.
۵. آرد تصفيه‌شده
آرد تصفيه‌شده در واقع هيچ فيبري ندارد، بنابراين باعث وخامت يبوست مي‌شود.
۶. كافئين
كافئين بسته به كسي كه آن را مصرف مي‌كند، تاثيرات متفاوتي بر هضم غذا دارد. در برخي افراد، مصرف كافئين ادرارآور است و گاهي باعث افزايش اضطراب مي‌شود و يبوست را بدتر مي‌كند كه همه‌ي اين‌ها علائم مصرف بيش از اندازه‌ي كافئين است. براي برخي ديگر مصرف كافئين با تحريك انقباض عضلات، باعث بهبود حركات روده مي‌شود. در هر صورت در مصرف قهوه بايد اعتدال رعايت شود. در طول روز نيز بايد به مقدار كافي مايعات مصرف كنيد تا بدن دچار كمبود آب نشود.
مكمل‌هاي مؤثر در كاهش علائم يبوست
۱. جوانه‌ي چيا و تخم كتان
فيبر زياد و چربي‌هاي سالم به جذب آب كمك مي‌كند. روغن تخم كتان به چرب و روان‌سازي روده كمك مي‌كند. روزانه حدود ۲ تا ۳ قاشق غذاخوري دانه‌ي كتان يا چيا (بهتر است خيس‌خورده باشد تا مواد مغذي آن بيشتر آزاد شود) را با آب يا مايعات ديگر مصرف كنيد و يك قاشق غذاخوري روغن دانه‌ي كتانبخوريد.
۲. پوست اسپرزه
اسپرزه حاوي فيبر بالا و براي تشكيل مدفوع مفيد است. تركيب اين ماده با آب يا مايعات ديگر بر حجم آن مي‌افزايد و اين امر سبب تحريك روده و عبور سريع‌تر مدفوع از دستگاه گوارش مي‌شود. خوب است بزرگسالان و كودكان بالاي ۱۲ سال، هر روز يك قاشق غذاخوري پوست اسپرزه با يك فنجان آب يا مايعات ديگر تركيب و مصرف كنند.
۳. روغن جگر ماهي كاد
در اين درماني سنتي فرد بايد هر روز صبح، ناشتا، تركيب يك قاشق غذاخوري روغن جگر ماهي كاد يا روغن دانه‌ي كتان با يك فنجان آب هويج را بنوشد تا باعث تحريك روده شود.
۴. فيبر سيب
سيب (و گلابي) حاوي نوعي خاصي از فيبر به نام پكتين است. پكتين، اين فيبر نامحلول، سبب مي‌شود مدفوع حجيم شده و به راحتي از دستگاه گوارش عبور كند. هر روز دو بار ۱ تا ۲ قاشق غذاخوري از اين ماده را مصرف كنيد.
۵. منيزيم
منيزيم قدرت حركت روده را بهبود مي‌بخشد. اين مكمل را به آرامي به رژيم غذايي خود اضافه كنيد و اگر دچار اسهالشديد مصرف آن را قطع كنيد. روزانه ۲۵۰ ميلي‌گرم منيزيم را ۲ تا ۴ بار استفاده كنيد.
۶. پروبيوتيك‌ها
حفظ سلامت روده‌ها عامل اصلي جلوگيري از مشكلات گوارشي است. روزانه پروبيوتيك‌هايي مصرف كنيد كه شامل حداقل ۱۵ ميليارد ارگانيسم زنده و فعال باشد.
۷. آب آلوئه‌ورا
اين نوشيدني به كاهش التهاب و افزايش حركات روده كمك مي‌كند. براي درمان يبوست، روزانه يك تا ۴ فنجان (بر اساس شدت علائم) آب آلوئه‌ورا مصرف كنيد.
تمرينات ذهني و جسمي براي پيشگيري از بروز يبوست
فعاليت بدني باعث افزايش فعاليت عضلاني در روده مي‌شود، بنابراين سعي كنيد بيشتر روزهاي هفته فعاليت بدني داشته باشيد و تمرينات منظم انجام دهيد. ورزش به خصوص در صبح، مي‌تواند باعث بهبود عملكرد دستگاه گوارش،كاهش استرس و ايجاد نگرش مثبت در شما شود. از ميني‌ترامپولين استفاده كنيد كه باعث تحريك روده و غدد لنفاوي مي‌شود. تمرينات سبك مانند نرمش‌هاي كششي، پياده روي، دو آهسته، يوگا، شنا يا رقص مي‌تواند به عملكرد روده كمك كند.
۱. مديريت و كاهش استرس
باور مي‌كنيد ۷۵ تا۹۰ درصد مراجعات به پزشك، مربوط به استرس و عوارض ناشي از آن است؟ يبوست قطعا يكي از آنهاست. استرس به شكل‌هاي مختلف خود را در بدن نشان مي‌دهد. شايد هميشه هم نتوانيد متوجه اثرات استرس در بدن شويد اما استرس عامل عوارضي مثل افزايش تنش عضلاني، افزايش سطح هورمون‌هاي استرس مثل كورتيزول، افزايش سطح قند خون، تغيير اشتها، اختلال در هضم طبيعي غذا با تغيير در محيط روده و تاثير بر عملكرد غده‌ي تيروئيد و هورمون‌هاي ديگر است. راه‌هاي از بين بردن استرس عبارتند از يوگا يا نرمش‌هاي كششي، مديتيشن و مراقبه، دعا و نيايش، گذراندن وقت در بيرون از منزل، خواندن و نوشتن خاطرات، ورزش، حمام گرم و استفاده از روغن‌هاي آرامش‌بخش.
۲. بيوفيدبك (پس‌خوراند زيستي)
بيوفيدبك به شيوه‌هاي كار با يك درمانگر اطلاق مي‌شود. او با استفاده از ابزارهايي، به شما آموزش مي‌دهد چگونه به خواست خود بعضي از بخش‌هاي بدن را شل و برخي قسمت‌هاي ديگر را منقبض كنيد، به خصوص عضلاتي كه هنگام فشار و استرس، منقبض مي‌شوند. آموختن شل كردن عضلات لگن كمك مي‌كند هنگام اجابت مزاج، مدفوع به آساني از روده‌ها عبور كند. بيوفيدبك شايد براي همه كارساز نباشد اما براساس تحقيقات در اكثر مواقع بسيار مفيد است. در يك جلسه تمرين بيوفيدبك ممكن است در حالي كه شما تمرينات شل كردن را به طور متناوب انجام مي‌دهيد، از يك ميل باريك و مخصوص استفاده شود كه آن را وارد مقعد مي‌كنند تا بتوانند پيشرفت كار را اندازه‌گيري كنند.
منبع : چطور ، ويكي پديا
- سه شنبه ۱۱ تیر ۹۸ | ۱۴:۲۱
- ۲۱۰ بازديد
- ۰ نظر