يبوست يا خشكيِ مزاج مشكليست كه در دستگاه گوارش به وجود مي آيد كه به دليل، مواد دفعي در رودهٔ بزرگ سفت مي‌شوند و دفع آن‌ها به سختي انجام مي شود. يبوستِ حاد شايد باعث بسته‌شدن روده گردد، كه به نوبهٔ خود حتي امكان دارد احتياجي به عمل جراحي داشته باشد. علت بروز اين عارضه احتمال دارد رژيم غذايي نامناسب، به هم ريختن تعادل هورموني، اثر جانبي داروهاي مصرفي يا آناتومي بدن باشد. روش‌هاي درمان شامل اصلاح رژيم غذايي و تمرينات ورزشي مي باشد.
يبوست يا خشكيِ مزاج مشكليست كه در دستگاه گوارش به وجود مي آيد كه به دليل، مواد دفعي در رودهٔ بزرگ سفت مي‌شوند و دفع آن‌ها به سختي انجام مي شود. يبوستِ حاد شايد باعث بسته‌شدن روده گردد، كه به نوبهٔ خود حتي امكان دارد احتياجي به عمل جراحي داشته باشد. علت بروز اين عارضه احتمال دارد رژيم غذايي نامناسب، به هم ريختن تعادل هورموني، اثر جانبي داروهاي مصرفي يا آناتومي بدن باشد. روش‌هاي درمان شامل اصلاح رژيم غذايي و تمرينات ورزشي مي باشد.
علل يبوست
مهم ترين علت يبوست اغلب كندي سرعت عبور مواد از كولون يا اختلال در دفع مي باشد. برخي بيماري‌ها باعث يبوست مي‌شوند، مثل رژيم كم‌فيبر يا كم‌آبي بدن، كم‌كاري تيروئيد، بيماري ديابت، تومورها و سرطان‌هاي روده. زماني كه غذا وارد روده مي‌شود آب و مواد مغذي از آن جدا مي گردد و مواد زائد به صورت مدفوع باقي مي‌مانند و توسط انقباض ماهيچه‌ها در روده حركت مي‌كند. مصرف كمِ فيبر و آب و نداشتن فعاليت بدني و جلوگيري از دفع، اين مساله را سخت مي‌كند.
روش درمان
روش درمان با توجه به علت يبوست تجويز مي گردد. اول از همه بايستي رژيم غذايي فردِ مبتلا تغيير يابد. در صورتي كه درمان حاصل نشد، از داروهاي مليّن و به‌ترتيب از داروهاي بدون آسيب، كم آسيب و داروهاي محرك شروع مي‌كنند تا روند درمان كامل شود. در صورت امكان، قطع داروهايي كه باعث يبوست مي‌شود از طريق درمان است. درمان كم‌كاري تيروئيد و ساير بيماري‌ها بايد صورت گيرد.
بعضي از مليّن‌هاي شناخته شده عبارتند از هيدروكسيد منيزيم، روغن‌هاي معدني مانند پارافين، داروهاي گياهي مانند صبر زرد، دايمولاكس، حب الذهب، سنا، سي لاكس و اسپرزه، مليّن‌هاي اسموتيك مانند لاكتولوز، بيزاكوديل و روغن كرچك.
توصيه‌هاي تغذيه‌اي براي كاهش يبوست:
روزانه ۸–۱۰ ليوان مايعات بنوشيد، مثلاً هر يك ساعت يك بار ۱ ليوان آب مصرف كنيد.
آلو يا آب آلوي گرم مليّن است. ساير ميوه‌هاي مليّن مثل:انجير، انگور، هندوانه، توت‌فرنگي، گلابي، زردآلو، زيتون، هلو، آب سيب، كيوي و….
به، سيب و موز مصرف نكنيد.
رژيم غذايي شما بايد بر اساس پرهيز غذايي باشد. از همين روي، نان و غلات سبوس‌دار و حبوبات و ميوه و سبزي استفاده كنيد. مي‌توانيد روزانه يك قاشق مرباخوري سبوس برنج همراه‌با آب ميل كنيد. (رژيم پُرفيبر در افرادي كه علتِ يبوست آن‌ها اختلالات نورولوژيك است، نمي‌تواند تاثيررگذار باشد)
روزانه حداقل ۵ واحد ميوه و سبزي تازه بخوريد.
اسپرزه يك مليّن حجم‌دهندهٔ مدفوع مي باشد كه آب موجود در روده را جذب مي نمايد و باعث بالا رفتن حجم مدفوع و دفع آن مي‌گردد. بايد اسپرزه همراه‌با مقادير زيادي آب يا ساير مايعات استفاده شود. (به‌ازاي هر قاشق چاي‌خوري، ۲۴۰ سي‌سي يا يك ليوان مايعات بخوريد)
قبلا در طب سنتي كردستانات خوردن شبانهٔ يك قاشق چاي‌خوري روغن زيتون قبل از خواب براي درمان يبوست توصيه مي‌شده كه البته ميزان، مقدار و مدت استفاده هميشه تابعي از شرايط، وضعيت و شدت بيماري بوده‌است.
روغن كرچك هم بسيار در درمان يبوست تاثير گذار است، اما مصرف آن در بلندمدت باعث كاهش جذب كلسيم و ويتامين‌هاي محلول در چربي مثل A, D, E, K مي‌شود.
داروي سنا، دانهٔ كتان، شنبليله، و ريواس براي يبوست توصيه مي‌شود. (سنا بيشتر از ۲ بار در هفته توصيه نمي‌شود)
نعنا و چاي بابونه باعث كم شدن علايم يبوست مي‌گردد.
چاي پررنگ نخوريد.
در روزهايي كه يبوست داريد، از خوزدن ماست پرهيز كنيد و به‌جاي آن شير ميل كنيد.
مرزه و دارچين نخوريد.
بيشتر از خوراكي هايي كه با نان سبوس‌دار خورده مي‌شود استفاده كنيد و كمتر برنج بخوريد.
از استرس و اضطراب خود به دور باشيد.
حتماً فعاليت بدني داشته باشيد. روزانه حداقل ۳۰ دقيقه پياده‌روي را در برنامه خود بگنجانبد.
منبع: ويكي پديا
- دوشنبه ۲۶ فروردین ۹۸ | ۱۶:۱۵
- ۱۷۲ بازديد
- ۰ نظر